Funkcja tego urządzenia jest praktycznie taka sama jak kotła zasilanego paliwem stałym czy kotła gazowego. Wspólną cechą jest to, że ich systemy grzewcze podgrzewają wodę lub inny czynnik grzewczy, który oddaje ciepło w instalacji, tym samym ogrzewając budynek. Najistotniejszą różnicą jest sam sposób podgrzania czynnika grzewczego – w przypadku kotłów gazowych, olejowych oraz węglowych paliwa kopalne są spalane, aby ogrzać medium grzewcze. Efektem ubocznym niestety jest emisja zanieczyszczeń. Pompa ciepła natomiast pozyskuje energię ze środowiska naturalnego i przy wsparciu energii elektrycznej przetwarza to ciepło na potrzeby instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.
Produktywność pompy ciepła zależy od sposobu w jaki pozyskuje energię ze środowiska. W ostatnim czasie ogromną popularnością cieszą się pompy ciepła typu powietrze-woda, czyli pozyskujące ciepło z powietrza. Mogą one pracować samodzielnie przy temperaturze zewnętrznej sięgającej nawet -28°C.
Przeznaczeniem pompy ciepła jest pozyskanie energii ze środowiska naturalnego, następnie transformacja jej i transport do instalacji grzewczej, gdzie przekazywane jest ciepło. Jest to tzw. przekazanie energii ze źródła dolnego do źródła górnego zapewniające odpowiednią temperaturę wewnątrz budynku.
Pompy ciepła na co dzień są bezobsługowe, co jest ich ogromną zaletą. Nie trzeba ponosić nadmiernych kosztów eksploatacyjnych, ani przygotowywać dodatkowego miejsca na składowanie opału. Ze względu na to, że jest to rozwiązanie przyjazne dla środowiska poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń, możemy uzyskać spore dofinansowanie do inwestycji.